Kwetsbaar voor de verleiding van macht

The primary deception that seems foundational to many is the strong belief that the kingdom of God is an external one, here and now, measured by human standards. Power, large numbers, fame and global acclaim are presumed to equal God’s blessings. Our longings attach to the promises of leaders, and we submit ourselves blindly to the promised ‘kingdom’ of success. Our support often requires overlooking lies, abuse of power, sexual abuse, greed, deception, haughtiness, and compromise with earthly powers. We forget that external kingdoms of all kinds have failed perpetually throughout human history and will continue to do so. Our continual longing for an external kingdom leaves us vulnerable to seduction.

Diane Langberg

(De voornaamste misleiding die voor velen het fundament lijkt te vormen, is een vast geloof dat het koninkrijk van God uitwendig is, hier en nu, meetbaar bij menselijke maatstaven. Macht, grote aantallen, roem, en wereldwijde bekendheid worden gelijkgesteld met de zegen van God. Onze verlangens verbinden zich met de beloften van leiders, en we onderwerpen onszelf blindelings aan het beloofde ‘koninkrijk’ van succes. Onze steun vereist vaak dat we leugens, machtsmisbruik, seksueel misbruik, hebzucht, misleiding, trots en compromissen met wereldse machthebbers door de vingers zien. We vergeten dat al deze uitwendige koninkrijken in de geschiedenis van de mensheid telkens weer zijn gevalen en dat ze dat zullen blijven doen. Ons verlangen voor een uitwendig koninkrijk maakt ons kwetsbaar voor verleiding. )

Diane Langberg

Er wordt (terecht) veel geschreven over seksueel misbruik binnen het christendom en de verschrikkelijke gevolgen die dit misbruik en het toedekken hiervan heeft voor slachtoffers en voor het getuigenis van de kerk. Ook wordt er veel aandacht geschonken aan christelijke leiders die overspel plegen of betrapt worden op ander immoreel gedrag. Maar weinig wordt diep nagedacht over die andere verleiding uit het bekende trio ‘seks, geld en macht’.

Macht zet de deur open voor de andere twee. Seksueel misbruik en zelfverrijking van leiders, kunnen bestaan bij de gratie van de macht die ze hebben. Macht over de persoonlijke en geestelijke levens van mensen. Macht over de geldstromen en wie daarvan kan profiteren. Macht, net als geld en seks, kan gebruikt worden ten goede. Maar als het hart van de leider niet oprecht is of de macht niet voldoende begrensd wordt, dan is macht een zeer gevaarlijk bezit. Het is verslavend, verblindend en corrumperend.  

Diane Langberg, psycholoog met 35 jaar ervaring op het gebied van traumacounceling van slachtoffers van misbruik in kerkelijke settings, schreef een boek over macht. Het heet ‘Redeeming Power: Understanding authority and abuse in the church’.  Bovenstaand citaat is van haar. De reden waarom ik dit citaat wil belichten is omdat het twee kanten van macht laat zien. Niet alleen degene die macht heeft is verantwoordelijk om dit goed te gebruiken. Ook de macht die we geven aan anderen telt.

Mensen willen nu een keer bij het winnende team horen. Daarom volgen mensen leiders met ‘winnend potentieel’

Het gevaar is dat we het koninkrijk van God willen ‘externaliseren’, het zichtbaar en concreet maken, zodat we er van kunnen profiteren. Mensen willen nu een keer bij een winnend team horen. Als we een koninkrijk of koninkrijkje kunnen bouwen dat succesvol is, dan kunnen wij deel zijn van het ‘winnende team’. Dan kunnen we zelf macht uitoefenen en straalt de glorie van dit koninkrijk op ons af. Daarom volgen mensen leiders met ‘winnend potentieel’. Je ziet dit binnen de kerken, waar charismatische, begaafde leiders aanhang krijgen en hun kerken en organisaties zien groeien in aantallen, populairiteit en inkomsten. Steeds meer mensen willen erbij horen. Als er zorgwekkende signalen komen van machtsmisbruik, hebzucht of immoraliteit bijvoorbeeld, dan worden die signalen maar al te makkelijk genegeerd. Want we willen een koninkrijk. En hoe hoger we op de ladder staan, hoe moeilijker het wordt om te kiezen voor wat waar en goed is, als dat in strijd lijkt met het belang van ons koninkrijk. Macht corrumpeert niet alleen de leider, maar ook zijn volgers.

Je ziet het op grotere schaal in de politiek. Mensen kiezen een leider die hen dingen belooft waar ze naar verlangen. Dat kan iets eenvoudigs zijn als betere salarissen, maar ook dingen als het inperken van immigratie, of het inperken van de invloed van een bepaalde bevolkingsgroep. De leider kan met zijn beloften spelen op de verlangens en behoeften van mensen, maar ook op hun angst. Hij kan macht beloven aan een groep die voelt dat ze de macht aan het verliezen is. Als die leider zelf op moreel gebied een toonbeeld is van hoe het niet moet, wordt dan al gauw door de vingers gezien. Want de belofte van het koninkrijk lokt.

Dienen, dienen, dienen. Dat is de essentie van Gods koninkrijk

Deze verhalen hebben nooit een happy end. De zonde doet zijn werk, en leiders vallen van hun voetstuk. Het koninkrijk implodeert. Zo is het gegaan en zo zal het gaan, tot het Koninkrijk komt dat ons beloofd is. Elke poging van christenen om een koninkrijk te bouwen op de fundering van aardse macht zal falen. Het is niet voor niets dat Jezus zei ‘zo zal het onder u niet zijn’ toen er tussen de discipelen gekibbeld werd over wie het belangrijkste was. Dienen, dienen, dienen. Dat is de essentie van Gods koninkrijk. De Belangrijkste knielt neer om voeten te wassen.

En toen Jezus hen bij Zich geroepen had, zei Hij: U weet dat de leiders van de volken heerschappij over hen voeren, en de groten macht over hen uitoefenen. Maar zo zal het onder u niet zijn; maar wie onder u groot wil worden, die moet uw dienaar zijn; en wie onder u de eerste wil zijn, die moet uw dienaar zijn, zoals ook de Zoon des mensen niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen, en Zijn ziel te geven tot een losprijs voor velen.

Mattheus 20:25- 28

Vragen voor discussie:

• ‘Macht verblindt’. Kun je concrete voorbeelden noemen uit je eigen omgeving waar macht of het verlangen macht in stand te houden mensen heeft verblind voor verkeerde eigenschappen van een leider of een verkeerde koers van een organisatie?
• Heb je zelf wel eens macht op moeten geven (bijvoorbeeld door het kwijtraken van een bepaalde positie op je werk) en wat doet dat met je?
• Welke mensen die je kent gebruiken macht op een goede manier? Wat doen zij anders dan mensen met een vergelijkbare positie?
• Hoe kunnen christenen Gods koninkrijk zichbaar maken zonder te vallen voor de verleidingen om een zichtbaar koninkrijk te bouwen?